Het behoud van de GECO’s betekent het behoud van een onmisbare hefboom voor tewerkstelling en sociale samenhang in Brussel

Opinie van de vertegenwoordigers van de Brusselse socialprofitondernemingen (Bruxeo) en het gemeenschappelijk brusselse vakbondsfront (ABVV-Brussel, ACV, ACLVB)

De werkgevers- en werknemersorganisaties van de Brusselse socialprofitsector roepen de Brusselse onderhandelaars op om de duurzaamheid van het GECO-stelsel te garanderen. Een inkrimping ervan zou duizenden banen in gevaar brengen, de diensten van algemeen belang verzwakken en het vermogen van het Gewest aantasten om te beantwoorden aan de fundamentele noden van zijn bevolking.

Een essentiële hefboom voor werkgelegenheid en sociale samenhang

Elke dag zorgen vele werknemers voor het voortbestaan van essentiële diensten voor de Brusselaars: kinderverzorgsters, zorgkundigen, opvoedsters, begeleiders van personen met een handicap, culturele bemiddelaars, lesgevers in alfabetisering, maatschappelijk werkers, jeugdwerkers, polyvalente arbeiders in kringwinkels… Eén rode draad verbindt al deze maatschappelijk onmisbare beroepen: het GECO-stelsel – Gesubsidieerde Contractuele Werknemers.

Dit stelsel laat het Gewest toe een beroep te doen op organisaties uit het veld om essentiële openbare dienstverlening te verzekeren, door lokale, nuttige, duurzame en niet-delokaliseerbare tewerkstelling te ondersteunen, ten dienste van de Brusselaars. Vandaag zijn deze jobs niet bijkomstig: ze vormen de ruggengraat van honderden onmisbare diensten van algemeen belang.

Een goed beheerd, transparant en rigoureus instrument

Het GECO-stelsel wordt onderworpen aan strikte controles door Actiris, op basis van overeenkomsten en maandelijkse verantwoordingsstukken. Het is een betrouwbaar, beheersbaar systeem dat voldoet aan de eisen van goed bestuur.

De sector heeft al zijn deel gedaan

De voorbije tien jaar is het GECO-stelsel bijgestuurd, gerationaliseerd en gecontroleerd: de subsidiepercentages werden verlaagd, de voorschotten afgeschaft, de uitzonderingen beperkt. Een verdere inkrimping zou een reeds fragiel evenwicht verbreken.

Een te behouden model in een krap budgettair kader

Wij zijn ons bewust van de budgettaire uitdagingen waarmee het Brussels Gewest wordt geconfronteerd. Maar een vermindering van de GECO-middelen zou het tekort niet verkleinen – ze zou het probleem enkel verplaatsen.

De gevolgen zouden onmiddellijk en veelvoudig zijn:

• sluiting van opvang-, zorg-, inschakelings- en gezinsondersteunende diensten… massale ontslagen in de socialprofitsector (ongeveer 7.000 jobs zouden betrokken kunnen worden)
• een automatische stijging van de werkloosheid en de sociale uitgaven
• toenemende bestaansonzekerheid bij werknemers en reeds kwetsbare doelgroepen.

Concreet zouden deze besparingen directe en onmiddellijke gevolgen hebben op het terrein: elke geschrapte functie betekent niet enkel één verloren baan, maar ook honderden begunstigden zonder dienstverlening, stilgelegde projecten en verzwakte wijken.

Onze eisen

Wij roepen de toekomstige Brusselse regering op om:

• de duurzaamheid van de GECO-middelen te garanderen en zich te verbinden om deze niet te verminderen,
• het huidige indexeringssysteem van de GECO-premies te behouden, zodat deze de loonindexering volgen en de financiële stabiliteit, het behoud en de aanwerving van teams verzekeren,
• het transversale karakter van het GECO-stelsel te versterken, zodat het toegankelijk blijft voor alle sectoren en op coherente wijze het geheel van het gewestelijk tewerkstellingsbeleid ondersteunt,
• de GECO-jobs te erkennen en te valoriseren als banen van algemeen belang, onmisbaar voor het goed functioneren van het Gewest.

De GECO’s zijn geen kost, maar een strategische investering: in lokale tewerkstelling, in essentiële diensten van algemeen belang, in sociale samenhang en in de economische veerkracht van Brussel. Het ondersteunen van het GECO-stelsel betekent de garantie dat het Gewest kan blijven inspelen op de fundamentele noden van zijn inwoners.

Tatcher had ongelijk, er is altijd een keuze, premier De Wever

Is het normaal dat de rijkste 1 procent proportioneel twee keer minder belasting betaalt dan het gemiddelde van de belastingplichtigen?

Bert Engelaar is algemeen secretaris van het ABVV, Els Hertogen directeur van 11.11.11, Eva Smets directeur van Oxfam België, Joeri Thijs woordvoerder van Greenpeace België en Ann Vermorgen voorzitter van het ACV.

Zij betogen dat er wel degelijke alternatieven zijn voor de besparingsdrift van De Wever.

Terwijl de regering nieuwe, drastische besparingsmaatregelen voorbereidt die de middenklasse en de meest kwetsbaren zullen treffen, haalt eerste minister Bart De Wever de beroemde uitspraak van Margaret Thatcher aan: “There is no alternative.” Maar zowel de geschiedenis als de economie toont aan dat er wél andere wegen bestaan — eerlijkere en verstandigere wegen.

Door Thatcher te citeren om besparingen te rechtvaardigen, blaast De Wever een slogan uit de jaren 80 nieuw leven in. Een slogan die werd gebruikt om neoliberale beleidslijnen op te leggen die hebben geleid tot een explosie van ongelijkheid en armoede, tot de afbraak van openbare diensten, en tot deregulering in het voordeel van multinationals en de rijksten.

Is dat echt het model dat België wil volgen? Zeggen dat er “geen alternatief” is, getuigt van een gebrek aan visie. En van minachting tegenover al diegenen die werken, zorgen of lesgeven, en die de gevolgen van de besparingen zullen dragen. Op 14 oktober trokken 140.000 mensen door de straten van Brussel om duidelijk te maken dat solidariteit, openbare diensten, klimaat en sociale zekerheid geen afstelbare variabelen zijn. België verdient beter dan ideologische recepten uit de vorige eeuw.

De winst van sociaal beleid

In België lopen 2,1 miljoen mensen het risico op armoede of sociale uitsluiting. Toch kiest de Arizona-regering er vandaag voor om onze pensioenen, onze arbeidstijd, de gezondheidszorg, vrouwen, werkzoekenden, zieken en kwetsbare mensen aan te pakken. De begroting in evenwicht brengen ten koste van de meest kwetsbaren is een bijzonder slecht sociaal en economisch plan.

De mensen met de laagste inkomens beleggen hun geld niet in speculatieve fondsen of fiscale paradijzen. Zij geven het uit aan goederen en diensten, en pompen het zo rechtstreeks terug in de reële economie. Wie deze consumptie ondersteunt, ondersteunt de lokale handel en de tewerkstelling. Door hun inkomens in te krimpen, zoals de regering doet, duwt men mensen richting afgrond. Men dwingt hen om essentiële uitgaven te beperken: verwarming, voeding, kleding. Besparingen verarmen de meest kwetsbaren, maar keren zich uiteindelijk tegen de hele samenleving en economie.

Waarom weigert de regering hardnekkig een eerlijke bijdrage te vragen aan de rijksten? Zij zouden iets minder oppotten, zonder dat hun levensstijl daaronder lijdt. Een progressiever belastingstelsel zou de fiscale rechtvaardigheid én de economische stabiliteit versterken. Is het normaal dat de rijkste 1 procent proportioneel twee keer minder belasting betaalt dan het gemiddelde van de belastingplichtigen? Is het normaal dat belastingfraude en -ontwijking ons 30 miljard euro per jaar kosten?

Tegelijkertijd heeft het Planbureau berekend dat een vermogensbelasting voor miljonairs 4,7 miljard euro aan fiscale inkomsten zou kunnen opleveren. Dat geld investeren in gezondheidszorg, waardige pensioenen, klimaattransitie, internationale solidariteit en sociale bescherming is nooit weggegooid geld. Het is een investering in een veerkrachtigere, evenwichtigere, gezondere en vreedzamere samenleving. Deze sociale dividenden komen iedereen ten goede.

Politieke keuzes

Ondanks deze feiten wil de regering koel en berekend snijden in alle vormen van solidariteit. De aangekondigde besparingen op ontwikkelingssamenwerking zijn daar slechts één voorbeeld van. Ze gaan verder dan een loutere begrotingsoefening: het is een ideologische aanval op een sector die de regering herinnert aan haar internationale engagementen en haar verantwoordelijkheid inzake ontwikkelingssamenwerking en mensenrechten.

Tegelijkertijd besteedt België nog steeds 13 miljard euro per jaar aan subsidies voor fossiele brandstoffen. Hoewel sommige sociale steunmaatregelen moeten worden behouden, komt het grootste deel van deze subsidies ten goede aan vervuilende activiteiten zonder sociale meerwaarde, en vertragen ze de ecologische transitie. Hoe kan men besparingen rechtvaardigen in essentiële sectoren, terwijl men deze schadelijke subsidies in stand houdt die het klimaat en de gezondheid van burgers schaden?

In de voorbije tien jaar is België 19,3 miljard euro aan inkomsten misgelopen waarmee het openbare diensten en sociale zekerheid had kunnen financieren. Tegen 2029 zullen de federale inkomsten naar verwachting nog eens met 7,9 miljard euro dalen. Van de komende budgettaire achteruitgang zal 85 procent te wijten zijn aan de keuzes van Arizona. De regering saboteert dus bewust haar eigen inkomsten om zich vervolgens zorgen te kunnen maken over de hoge overheidsschuld die ze zelf heeft helpen creëren!

Deze situatie is geen noodlot. Als er niets verandert, moeten we de komende jaren rekening houden met een toename van de armoedecijfers. De taak van een regering is niet zich te verschuilen achter slogans uit een ander tijdperk, maar om nieuwe perspectieven en een toekomstvisie te bieden aan de bevolking.

De geschiedenis heeft het aangetoond: Thatcher had ongelijk.

Er is altijd een keuze; de keuze om een einde te maken aan inefficiënte en vervuilende fiscale cadeaus,
de keuze om iedereen naar draagkracht te laten bijdragen,
de keuze om te investeren in de toekomst in plaats van te snijden in gezondheid, onderwijs, sociale voorzieningen, internationale solidariteit en milieu.

Investeer in defensie, maar niet ten koste van sociaal beleid!

17 miljard euro. Dat is het bedrag dat de regering-De Wever tegen het einde van de legislatuur in defensie wil investeren. Een kolossale financiële inspanning om vanaf 2025 de befaamde 2% van het BBP te halen die de NAVO eist, en zelfs 2,5% tegen 2034.

Dit geld zal ergens gevonden moeten worden… En zoals de voorzitter van de MR zei op de RTBF, zal dat geld in onze sociale zekerheid gezocht worden:

“We zullen bepaalde enveloppen moeten herschikken om onze veiligheid te behouden, die toch de basis is van ons welzijn. […] Vandaag hebben we een overheid die ingrijpt in elke fase van je leven. De overheid zal een beetje moeten desinvesteren in wat “buitenkansjes” zijn. We doen het op gewestniveau, op gemeenschapsniveau en we moeten het op federaal niveau doen. Moeten we de kinderbijslag blijven financieren als er meer dan vier kinderen zijn? Moet de staat systematisch verantwoordelijkheid nemen voor onze persoonlijke keuzes? Dat zijn de echte vragen.”

Voor ABVV-Brussel getuigen deze zogenaamde “echte vragen” van een neoliberale en reactionaire visie op de maatschappij, waar solidariteit gereduceerd wordt tot een “buitenkans”, waar sociale rechten optioneel worden en waar gezinnen, werknemers en uitkeringsgerechtigden de pasmunt worden voor een begrotingsbeleid ten dienste van militarisering.

Budgettaire keuzes zijn maatschappelijke keuzes

Al jaren verkondigen rechtse partijen dat we de schuld moeten verminderen, de uitgaven moeten beperken en “de kosten van de overheid moeten terugdringen”… Kortom, dat er geen geld is om aan de essentiële behoeften van de bevolking te voldoen:

• Geen geld om de pensioenen te verhogen en een fatsoenlijk minimumpensioen te garanderen,
• Geen geld om de lonen te verhogen,
• Geen geld om de gezondheidszorg te verbeteren en medische facturen te verlagen,
• Geen geld om sociale huisvesting te ontwikkelen, armoede te bestrijden of te investeren in kinderopvang,
• Geen geld om de uitdagingen van de klimaat- en ecologische noodsituatie aan te gaan…

Moeten we nog eens herhalen dat in België de ongelijkheid (met inbegrip van patrimonium) blijft toenemen? Dat de kinderarmoede recordhoogtes bereikt? Dat de wachtlijsten voor sociale huisvesting en kinderdagverblijven exploderen? Dat ziekenhuizen onderbezet zijn en ondergefinancierd zijn, en de rusthuizen radeloos zijn?

Maar als het aankomt op het kopen van wapens, tanks of gevechtsvliegtuigen, is de politieke wil er en kunnen plots miljarden worden gevonden.

Laat er geen misverstand over bestaan: niemand ontkent het belang van de veiligheid van het land in een onzekere internationale context. Maar tegen welke prijs, en vooral, op wiens schouders?

Bij ABVV-Brussel weigeren we dat de verhoging van het defensiebudget ten koste gaat van zij die collectieve solidariteit het meest nodig hebben.

Sociale zekerheid moet onze eerste verdedigingslinie blijven

Onze eerste verdedigingslinie is de sociale zekerheid, die werknemers beschermt als ze hun baan verliezen, als ze ziek worden, als ze op pensioen gaan.

Het zijn de openbare diensten die garant staan voor toegang tot gezondheidszorg, onderwijs en justitie.

Het is collectieve solidariteit die ervoor zorgt dat niemand aan de kant blijft staan.

Deze pijlers opofferen voor hogere uitgaven voor militairen en oorlogsmaterieel beschermt de bevolking niet, maar verzwakt haar en laat haar in de steek.

Het waarborgen van onze veiligheid moet meer zijn dan enkel ons tot de tanden bewapenen.

Bij ABVV-Brussel komen we op voor veiligheid die echt beschermt: het recht op huisvesting, gezondheidszorg, goed kunnen leven van je werk en op pensioen kunnen gaan zonder in armoede te vervallen.

Veiligheid betekent bovenal een waardig leven kunnen leiden.

Bovenal betekent veiligheid een kwalitatieve baan, een fatsoenlijk pensioen, betaalbare huisvesting en toegang tot gezondheidszorg voor iedereen.

Veiligheid gaat niet alleen over een goed bewapend land, maar vooral over een eerlijkere en meer egalitaire samenleving.

Ga het geld zoeken waar het te vinden is!

Het is niet aan gezinnen, werknemers en werkneemsters, werklozen, zieken of gepensioneerden om defensie te financieren. Het is tijd om het geld te halen waar het te vinden is:

• In de fiscale cadeaus aan multinationals en grote bedrijven,
• In belastingsfraude en -ontduiking, die door de Federale Overheidsdienst Financiën geschat wordt op €30 miljard per jaar,
• Bij de rijken, die nog steeds ontsnappen aan eerlijke en herverdelende belastingen.

Als de regering-De Wever het land een ongekende militaire inspanning wil doen leveren, moet ze ook de moed hebben om degenen die het zich kunnen veroorloven te laten bijdragen.

De Audi -site in Vorst: 54 hectaren voor een nieuwe industriële toekomst!

Op 28 februari 2025 rolde de laatste wagen van de band in Audi Brussels. Dit betekent het definitieve einde van de autofabriek in Vorst die meer dan 75 jaar het Brusselse economische weefsel heeft getekend. Wie sluiting zegt, zegt ook jobverlies: meer dan 3.500 werknemers en hun gezinnen zijn getroffen, met alle sociale gevolgen van dien.

De Audi-site is maar liefst 54 hectaren groot, en is ideaal gesitueerd. Niet verwonderlijk dat er veel belangstelling voor is. Tegelijk roept deze wending prangende vragen op over de toekomst.

ABVV-Brussel pleit voor een nieuwe bestemming die de industriële reconversie aanstuurt en duurzame banen creëert, en zodoende een essentiële bijdrage levert aan de economische ontwikkeling van het Gewest.

Een strategische uitdaging voor de toekomst van Brussel

De site van Audi Brussels is een van de laatste grote industriële grondreserves in het Brussels gewest.

Terreinen die bestemd zijn voor industrie worden steeds schaarser. Daarom is het uiterst belangrijk dat de toekomst van deze site op de lange termijn blijft voorbehouden aan productieve activiteiten.

Er gaan echter stemmen op om Brusselse industriële bedrijven naar andere gewesten te delokaliseren. In dit scenario zou de vrijgekomen ruimte naar nieuwe woningen moeten gaan.

Onder het mom van stadsontwikkeling leidt deze aanpak echter tot een verdere uitholling van de industriële capaciteit van Brussel en wordt het gewest van de broodnodige banen beroofd.

Strijden tegen speculatie

Uit voorgaande ervaringen met industriële omschakeling, zowel in België als daarbuiten, trekken we de les dat proactief overheidsbeheer grondspeculatie kan voorkomen en er bovendien garant voor staat dat de nieuwe bestemming beantwoordt aan de economische en sociale behoeften van de bevolking.

In Antwerpen en Charleroi heeft het verdwijnen van iconische fabrieken geleid tot herontwikkelingsprojecten die zeer laat kwamen of losgekoppeld zijn van de lokale realiteit. In Brussel is het daarom absoluut noodzakelijk dat de gewestelijke overheid het voortouw neemt. Het Gewest mag Audi niet op zijn eentje de spelregels laten bepalen want hun streefdoel bij de doorverkoop van de terreinen is uiteraard winstmaximalisatie.

Onze eisen voor de Audi-site

ABVV-Brussel pleit voor een ambitieuze en sociaal verantwoorde industriële reconversie die steunt op enkele basisprincipes:

• Industriële activiteit behouden: Brussel mag niet gereduceerd worden tot een dienstenstad. Economische diversificatie vereist steun voor productieve activiteiten en industriejobs.

• De overheid wordt eigenaar van het terrein: gezien de honderden miljoenen euro’s overheidssteun die aan Audi werden toegekend, moet het Gewest de controle over het terrein terugkrijgen tegen een eerlijke prijs, rekening houdend met de saneringskosten.

• Transparant en democratisch bestuur: de omschakeling moet gebeuren in overleg met de werknemers en lokale economische actoren, om ervoor te zorgen dat de plannen tegemoet komen aan alle Brusselaars.

De toekomst van de Audi Brussels-site mag niet uitsluitend worden gedicteerd door vastgoedbelangen of kortetermijndenken.

Voor ons ligt een unieke kans om een sterk industrieel beleid voor Brussel opnieuw uit te tekenen.

ABVV-Brussel blijft ervoor ijveren dat deze omschakeling geen gemiste kans wordt, maar een hefboom voor een economische en sociale ontwikkeling waar Brussel en zijn werknemers wel bij varen.

Werken voor mensen zonder papieren waar maken: noodzakelijk voor Brussel!

Photo: Hatim Kaghat / Belga Photo /dpa / picture alliance

In Spanje zal vanaf mei 2025 een nieuwe wet mensen zonder papieren toegang geven tot de arbeidsmarkt, met name in sectoren met tekorten. Deze maatregel, gedetailleerd op de website Infomigrants (Regulering van migranten in Spanje: wat de nieuwe wet inhoudt), bewijst dat een eerlijke en effectieve regularisatie mogelijk is.

En in Brussel? Alles blijft stilstaan. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest blijft zich beroofd voelen van waardevolle vaardigheden door onrechtvaardige beperkingen in stand te houden. Artikel 34,7° van het Koninklijk Besluit van 9 juni 1999 koppelt nog steeds de verblijfsvergunning aan de werkvergunning, waardoor mensen die wachten op regularisatie worden verhinderd bij te dragen aan de arbeidsmarkt. Nochtans is deze beperking al opgeheven in andere gewesten. Waarom niet in Brussel?

De oplossingen die door Brupartners worden voorgesteld, zijn eenvoudig en concreet:

• Het mogelijk maken om mensen die in het Brussels Gewest verblijven en wachten op een beslissing over hun verblijfsrecht, in dienst te nemen
• Werkvergunningen toekennen die niet afhankelijk zijn van één enkele werkgever
• Beschikbare vaardigheden benutten om in te spelen op de behoeften van de arbeidsmarkt

Voor het ABVV Brussel is het tijd om actie te ondernemen! Laat ons inspiratie halen uit Spanje en van Brussel een Gewest maken waar solidariteit en efficiëntie centraal staan in de besluitvorming.