52 miljard overheidssteun aan bedrijven… kapitalisme aan het infuus?
Wie profiteert er van overheidsgeld? Niet wie je denkt…
Wanneer de Arizona-regering het heeft over “lasten”, “hervormingen” of besparingen, zijn het altijd dezelfden die de pineut zijn: de werklozen, de bijstandstrekkers, de openbare diensten.
Maar een nota van het Éconosphères-netwerk – eind mei gepubliceerd – zet het een en ander recht. Hieruit blijkt dat in 2022 commerciële privébedrijven 51,9 miljard euro aan overheidsgeld ontvingen.
Dat is enorm veel.
Ter vergelijking: dit vertegenwoordigt bijna 18% van de overheidsuitgaven, meer dan 9% van het bruto binnenlands product en meer dan tien keer de kosten van de uitkeringen voor volledig werklozen.
Met andere woorden: de staat geeft veel meer uit aan bedrijfsondersteuning dan aan werkloosheidsuitkeringen.
Miljarden steun, vaak zonder voorwaarden
Deze ondersteuning neemt vele vormen aan: loonsubsidies, verlagingen van de werkgeversbijdragen voor de sociale zekerheid, belastingvrijstellingen op winsten, investeringssteun, accijnsverlagingen, enz.
In werkelijkheid wordt een groot deel van de banen in de privésector gedeeltelijk gefinancierd met overheidsgeld. Dit staat mijlenver van het verhaaltje van de ‘vrije’ markt waar bedrijven zelf hun plan trekken. In plaats daarvan zijn we getuige van kapitalisme aan het infuus…
De overheid speelt de rol van aandeelhouder… zonder rechten
Verschillende economen spreken vandaag van een ‘stille aandeelhoudersstaat’. De overheid injecteert miljarden in bedrijven, zoals een aandeelhouder zou doen, maar zonder de controle te verkrijgen, zonder garanties te eisen, zonder dividenden terug te vorderen.
Ondertussen ontvangen bedrijven deze steun zonder enige echte verplichting om banen te creëren of ze te behouden, om de arbeidsomstandigheden te verbeteren of bij te dragen aan de ecologische transitie.
Zoek de fout…
En als bedrijven mensen ontslaan, zoals bij Audi in Vorst, is het nogmaals de samenleving die de rekening krijgt gepresenteerd.
Wie betaalt de rekening?
De Belgische staat moet de komende jaren 27 miljard euro besparen. Deze druk komt rechtstreeks voort uit de Europese budgettaire regels die besparingen opleggen.
Maar in plaats van dat geld te zoeken waar het is: in winsten, dividenden of belastingontduiking – pakt de overheid de werklozen en het sociaal beleid aan.
Mensen zonder werk worden gestigmatiseerd, beschuldigd, gestraft.
Bedrijven, aan de andere kant, blijven miljarden verdienen zonder dat er vragen bij worden gesteld.
En ondertussen kost belastingfraude het land meer dan € 30 miljard per jaar, en is er geen serieus plan om die fraude te bestrijden.
Het debat eindelijk openen
Waarom wordt er zo weinig gesproken over de steun aan bedrijven? Waarom wordt die steun niet geëvalueerd noch aan voorwaarden onderworpen? Waarom blijven we ze automatisch betalen, jaar na jaar, terwijl er elders met de botte bijl wordt op ingehakt?
Volgens Éconosphères werd er in 2022 meer dan 10 miljard euro aan loonsubsidies gegeven, voor een nettocreatie van ongeveer 12.000 banen in de commerciële sector tussen 2022 en 2023, oftewel bijna een miljoen euro overheidsgeld per gecreëerde baan.
Als de staat zoveel privétewerkstelling financiert, is dat dan nog echt wel ‘privétewerkstelling’?
Econosphères is een netwerk van organisaties en onderzoekers – waaronder het ABVV-Brussel – dat ernaar streeft economische kwesties opnieuw centraal te stellen in het democratisch debat.
Onze analyse : Brusselse OCMW’s in het centrum van de sociale afbraak
De beperking in de tijd van de werkloosheidsuitkeringen zal duizenden Brusselaars uit het sociale zekerheidsstelsel duwen. Velen zullen zich tot het OCMW moeten wenden, dat strengere regels hanteert en nu al over onvoldoende middelen beschikt.
Deze asociale hervorming van de regering-De Wever-Bouchez ondermijnt ons solidaire model, overbelast de OCMW’s en schuift de verantwoordelijkheid van het federale niveau naar de gemeenten. Zonder herfinanciering dreigt het hele systeem te bezwijken.
Deze actualiteitsfiche roept op tot een gezamenlijke tegenreactie om de sociale zekerheid te verdedigen, de OCMW’s te herfinancieren en de rechten van de werknemers en de OCMW-cliënten te beschermen..
Water is een essentiëel gemeenschappelijk goed, maar in Brussel staat het beheer ervan onder druk. VIVAQUA, de openbare operator die instaat voor drinkwater en rioleringen, kampt met een kritische onderfinanciering: een schuld van meer dan één miljard euro, stijgende tarieven (+43% sinds 2022) en dalende investeringen. Gevolg: een verouderd netwerk, een explosie van onbetaalde facturen en meer dan één op de vijf huishoudens in waterarmoede.
Deze actualiteitsfiche ontleedt de oorzaken van deze crisis en stelt pistes voor naar een eerlijkere en duurzamere financiering van water in Brussel. In plaats van de kosten uitsluitend op de gezinnen af te wentelen, zijn er alternatieven om deze essentiële openbare dienst te beschermen.
Alles wat je moet weten over stakingsrecht: de praktische gids van het ABVV
Stakingen, piketten, collectieve acties… Het stakingsrecht is een fundamenteel recht, beschermd in België en internationaal. Maar concreet, wat mag je doen? Wat zijn de grenzen? Hoe zit het met de relaties met de werkgever, de politie, de deurwaarder?
Om al deze vragen te beantwoorden, stelt het ABVV een praktische gids ter beschikking die 30 essentiële vragen en antwoorden over het stakingsrecht behandelt:
Wie mag staken?
Hoe organiseer je een stakingspiket?
Wat te doen bij controle of intimidatie?
Welke stappen bij problemen?
Een duidelijke, toegankelijke en onmisbare tool voor iedereen die in actie komt.
Industrieel Plan van ABVV Brussel: voor een duurzame en inclusieve industrie
Met de aangekondigde sluiting van Audi Brussels en het verlies van duizenden banen stelt ABVV Brussel zijn Industrieel Plan voor, een strategische visie om de Brusselse industrie te herlanceren en te ondersteunen. In enkele decennia verloor Brussel 20% van zijn industriële tewerkstelling, van 160.000 industriële banen in de jaren ’60 tot slechts 23.000 vandaag. Het is dringend noodzakelijk om een lokale, duurzame industrie te behouden en verder te ontwikkelen die kwaliteitsvolle jobs creëert.
ABVV Brussel pleit voor een sterk industriebeleid dat industriële zones beschermt en de creatie van stabiele banen stimuleert. Opleiding en kwalificatie moeten worden verbeterd om nieuwe kansen te bieden aan Brusselse werknemers. Mobiliteit vormt een cruciale uitdaging om de toegang tot industriegebieden te vergemakkelijken. Tot slot moeten we de circulaire economie stimuleren door strategische sectoren zoals de voedingsindustrie en recyclage te ondersteunen.
ABVV Brussel verdedigt een industrie ten dienste van de stad en haar inwoners, die sociale vooruitgang combineert met respect voor het milieu.
Wanneer toegang tot werk een hindernissenparcours blijft voor Brusselse vrouwen met een migratieachtergrond
Deze analyse werpt een licht op de ongelijkheden waarmee vrouwen met een migratieachtergrond worden geconfronteerd op de Brusselse arbeidsmarkt: lagere werkgelegenheidsgraad, discriminatie, obstakels rond taalvaardigheid, erkenning van diploma’s en familiale verantwoordelijkheden.
Aan de hand van recente gegevens worden concrete pistes aangereikt om hun toegang tot werk te verbeteren: versterking van opvangdiensten, strijd tegen discriminatie, betere waardering van competenties… Een cruciale uitdaging voor meer gelijkheid en sociale rechtvaardigheid in Brussel.
De ABVV Sociaal-Economische Barometer 2024: werknemers dragen steeds meer bij aan winsten werkgevers
De sociaal-economische barometer is de jaarlijkse realitycheck van het ABVV. We maken de balans op over koopkracht, inflatie, lonen, productiviteit, winst, werk(zaamheid) en jobkwaliteit, arbeidsduur, welzijn op het werk, economie en welvaart, sociale zekerheid en bescherming, overheidsfinanciën, fiscaliteit en belastingen, ecologische transitie, industrieel beleid, sociale dialoog, syndicale vrijheden …
Uit onze nieuwe ABVV-barometer blijkt dat onze economie veerkrachtig is. Toch profiteren gewone werknemers daar nauwelijks van, terwijl de arbeidsomstandigheden achteruitgaan.
Sociaal protest in Chili in 2019: wat kunnen de Belgische sociale bewegingen leren uit deze strijd?
In 2019 werd Chili opgeschrikt door een ongeziene sociale opstand tegen de ongelijkheid en het neoliberale beleid dat sinds de dictatuur van Pinochet werd opgelegd. Deze beweging, gedragen door een brede alliantie van vakbonden, studenten, feministische, ecologische en volksbewegingen, opende de deur naar ongeziene vormen van verzet.
In deze actualiteitsfiche analyseren we de oorsprong, dynamiek en impact van deze mobilisatie, maar ook welke lessen de Belgische sociale en syndicale bewegingen eruit kunnen trekken in een context van sociale afbraak en zware besparingsdruk. Een bron van inspiratie om het collectieve verzet van vandaag opnieuw te denken.
Politiek Memorandum ABVV Brussel: gewestelijke en Gemeenschapsverkiezingen 2024
In het kader van de gewest- en gemeenschapsverkiezingen van 2024 presenteert ABVV-Brussel zijn belangrijkste politieke eisen voor de komende vijf jaar. Dit memorandum behandelt cruciale thema’s om een rechtvaardige en duurzame sociaaleconomische ontwikkeling te waarborgen, met prioriteiten zoals het verbeteren van de arbeidsomstandigheden, de strijd tegen bestaansonzekerheid, toegang tot huisvesting en openbare diensten, alsook fiscale rechtvaardigheid en sociale inclusie.
Het document benadrukt de eisen van het ABVV om in te spelen op de sociale en economische uitdagingen van Brussel, gebaseerd op cijfers en concrete analyses. Het roept ook op tot de onderhandelingen over een nieuw sociaal akkoord tussen de sociale partners en de Brusselse regering om de koers van het gewestelijk beleid voor de komende jaren te bepalen.
De slag om de Marollen en de Noordwijk: analyse van twee emblematische stadsgevechten en hun impact op het stedenbouwkundig beleid in Brussel
Deze actualiteitsfiche onderzoekt twee iconische stedelijke strijden in Brussel: de slag om de Marollen, die in 1969 een volkswijk van de vernietiging redde, en de mobilisatie in de Noordwijk tegen een grootschalig herontwikkelingsproject.
Deze twee episodes markeren een keerpunt in de geschiedenis van de Brusselse stedenbouw en illustreren de weerstand tegen onteigenings- en speculatiebeleid. De studie analyseert de gevolgen van deze strijd voor het stedenbouwkundig beleid en de stadsontwikkeling in Brussel.
